Lichaam en Geest: motivatie

Motivatie, je persoonlijkheidstype en je karakter eigenschappen vormen de basis van je gedrag. Motivatie is datgene wat je tot bepaald gedrag drijft, waarbij het de initiatie, richting, intensiteit en volharding van het menselijk gedrag beïnvloedt. Biologische (aangeboren, zoals bepaald in je horoscoop) en cultuurafhankelijke (aangeleerde) eigenschappen vormen de basis van je motivatie.

Verschillende factoren beïnvloeden je motivatie. Dit kunnen behoeften zijn, zelf geformuleerde doelen, je mening over de moeilijkheidsgraad van het doel en je eigen vaardigheden, maar ook beloningen of straffen. De verschillende perspectieven leggen het gewicht bij verschillende factoren. Hieronder vind je de vier soorten motivatie terug.

aangeboren
Elke persoon heeft de aangeboren drijfveer om te handelen. Hierdoor word je actief. Een voorbeeld van aangeboren motivatie is een baby die vol belangstelling is voor de wereld om zich heen, die voorwerpen aftast en in de mond neemt om ze te leren kennen. De baby wil zijn leefwereld ontdekken om zo later zelfstandig te worden, zonder dat hij daarbij een bewust doel heeft.

aangeleerd
Het handelen en de energie worden, onder invloed van sociale leerprocessen, op een doel gericht. Je kan motiveren door iets belangrijks te ontnemen, zodat die persoon gemotiveerd is om op een andere manier hetzelfde te bereiken (je geeft een kind geen eten, wat het motiveert om zelf in de koelkast te kijken). Of je kan motiveren door aan te moedigen of complimenten te geven.

intrinstiek
De bron van motivatie komt van binnenin jezelf. Je doelstelling is de intrinsieke waarde van de activiteit op het moment zelf of het behalen van een doel in de toekomst. Hierdoor ben je creatiever, heb je een hogere inzet, hogere gevoelens van zelfcompetentie en trots en meer plezier in je taakuitvoering. Intrinsieke motivatie kan snel veranderen in extrinsieke motivatie.

extrinsiek
De motivatie komt van buitenuit, meestal door straffen of belonen. Door iemand die intrinsiek gemotiveerd is te straffen of te belonen, kan die motivatie veranderen in extrinsieke motivatie. Zo word je niet dubbel gemotiveerd (combinatie intrinsiek - extrinsiek), maar mogelijk juist minder gemotiveerd op lange termijn omdat intrinsieke motivatie duurzamer kan zijn.

Motivatie bestaat uit een wens of een doel, inspirerend genoeg zodat het aansluit bij je behoefte. En dan moet je er vertrouwen in hebben dat je dat doel kunt bereiken met je talenten en inspanningen. Logischerwijze word je sneller gemotiveerd voor een bepaalde handeling als je het idee hebt dat je over de bekwaamheid beschikt om de handeling met succes uit te voeren. Faalangst, verwachtingen en je zelfbeeld maken dan ook inherent deel uit van je motivatiepatroon. Hieronder lees je hoe motivatie theoretisch in elkaar zit.

» behoefte

Ik heb behoefte aan rust en ontspanning.
↓

» wens

Uit die behoefte komt de wens een kopje thee te maken.
↓

» verwachting

Uit ervaring weet ik dat een kopje thee me afleidt en dat ik intens van die thee kan genieten. Ik verwacht dus dat het drinken van een kopje thee mij ontspant.
↓

» prikkel

Ik vertrouw op het rustgevend effect van de thee en dat geeft mij de prikkel om in de keuken water te verwarmen.
↓

» doen

Ik zal thee drinken en zet het water op.
↓

» effect beoordelen

Inderdaad, ik voel me rustig en ontspannen.

Motivatie is heel belangrijk op de werkvloer. Hoe herken je een gemotiveerde collega of de manager met motivatieprobleem en welke zijn de oorzaken van een tekort aan motivatie. En heel belangrijk als manager: hoe hou je je collega's gemotiveerd. Deze toelichting kan je helpen om burn-outs of de werkvloer te vermijden of op te sporen. Of om de collega die de hele handel verziekt, eruit te halen.

gemotiveerde persoon
Motivatie

» straalt energie en tegelijk ontspanning uit
» zoekt zelf naar ideeën en creatieve oplossingen
» gaat open in discussie
» werkt doelgericht en geconcentreerd
» produceert meer dan gemiddeld
» is weinig ziek en altijd punctueel
» inspireert collega's en heeft aandacht voor hen

persoon met motivatieprobleem

» straalt lusteloosheid uit en is veel afwezig
» gaat veel in discussie op een negatieve manier
» twijfelt openlijk aan zijn handelen en dat van de groep
» uit veel kritiek zonder met alternatieven te komen
» klaagt over de onmogelijkheid van zijn taak
» is veel afgeleid en maakt soms met opzet fouten
» krijgt weinig af en begint vaak opnieuw

oorzaken van een tekort aan motivatie

» er is geen actie zonder behoefte, want dan is er ook geen wens
» behoeften kunnen leiden tot onvervulbare wensen
» als je geen positieve verwachtingen hebt van het effect van je eigen handelen, loopt het verkeerd
» je hebt het effect van je actie, na dezelfde actie in het verleden toegepast te hebben, negatief beoordeeld
» te lage verwachtingen: hoe hoger je je verwachtingen stelt, hoe gemotiveerder je wordt
» te lage prikkel en dus daag je jezelf niet uit voor beter te gaan
» demotiverende omstandigheden (lawaai stoort je concentratie)
» demotiverende doelen (vuilbakken buitenzetten)
» beloning demotiveert want het leidt tot extrinsieke motivatie

hoe motiveren op de werkvloer
Motivatie

» zorg voor een duidelijke veranderdoelstelling: wat wil je met de verandering precies bereiken en wat is het probleem dat je ermee oplost
» geef aan in welke behoefte de veranderdoelstelling voorziet: waarom is de verandering noodzakelijk (slimmer werken, betere samenwerking)
» wat zijn jouw beweegredenen voor deze veranderdoelstelling
» ga open in gesprek met je mensen
» gebruik de kunst van het vragen stellen: stel open vragen aan je mensen. Vraag naar achterliggende behoefte en drijfveren: wat maakt dat de ander in beweging kom en waarvan wordt de ander enthousiast? Waar krijgt de ander energie van? Welke behoefte van de ander wordt met de veranderdoelstelling vervuld?

motivatie

lees ook

op zoek naar interessante lectuur

ontdek deze boeken

dwangstoornis

verloren geliefde

ongeboren boodschap

angst verkrampt

kijk in jezelf

intieme terreur