Lichaam en Geest: intieme terreur

Intieme terreur is een weinig zichtbare vorm van partnergeweld waarbij de partner controle wil verkrijgen door fysieke of psychologische overmacht. Doel is om zo de partner bang te maken, de afhankelijkheid te vergroten en de emotionele weerbaarheid te elimineren. De pleger ondermijnt het slachtoffer doelbewust en vernietigt gradueel diens identiteit.

Typische gedragingen zijn:

bedreigen
isoleren
economisch onderdrukken
vernederen
domineren
dwangmatig controleren
op termijn ernstig fysiek geweld plegen

Intieme terreur is eenzijdig - met meestal de man als pleger - en kan verzet oproepen bij het slachtoffer wat kan leiden tot intrafamiliaal geweld. Hoewel er niet altijd sprake is van fysiek geweld is de aanleiding bij een geweldsescalatie meestal onduidelijk maar met een hoog risico op een fatale afloop.

kenmerken

isolatie
heel snel samenwonen of huwen en daarna de banden met familie en vrienden verstoren zodat er geen emotioneel vangnet meer is

dwangmatige controle
opname apparatuur installeren (geluid of camera), localisering van voertuig, controle op sociale media

afhankelijkheid vergroten
beperken van bewegingsvrijheid en controleren van geldstroom

manipulatie (gaslighting)
het slachtoffer begint te twijfelen aan het eigen gezond verstand en begint zichzelf in vraag te stellen doordat de pleger de werkelijkheid ontkent of net het tegendeel beweert

vernedering en kritiek
scheldwoorden en verbaal geweld ondermijnen het zelfvertrouwen en geven het gevoel onbelangrijk en niet voldoende te zijn

jaloezie
door te klagen over hoeveel tijd je wel met familie en vrienden doorbrengt - wat je doet schuldig voelen en je meer in isolement duwt

chantage
als vergelding en terend op schuldgevoel het slachtoffer dwingen om handelingen te doen of net niet te doen

misleiding derden
de pleger start rechtszaken en maakt valse meldingen bij politie om zo het slachtoffer nog meer te doen twijfelen aan zichzelf en de waarheid en zo het schuldgevoel te vergroten

bij kinderen
kleineren van de partner waar de kinderen bij zijn, vergroot het gevoel van machteloosheid bij het slachtoffer

bedreiging
dreigen met het ontvoeren van de kinderen of zichzelf iets aandoen

roddelen
door anderen naar beneden te halen, wil de pleger zich verheffen (narcistisch trekje)

wat kan je doen

Als leek is het belangrijk de angst en ondermijnde zelfvertrouwen bij het slachtoffer te herkennen. Daarna is het eerder aan professionals om hier adequate maatregelen te nemen.

erken de angst en bespreek de onveiligheid met het slachtoffer
vraag naar de kans op escalatie van geweld of zoek naar signalen hiervan
praat met de kinderen of zoek een vertrouwenspersoon voor hen
breng het slachtoffer in veiligheid onder professionale bescherming en zorg

Jammer genoeg stopt intieme terreur niet bij het beëindigen van de relatie - zelfs integendeel, het verbreken leidt vaak tot escalatie. Voorbeelden zijn stalking of het voortdurend bestoken met rechtszaken.